Đại học Y Dược TP.HCM là một công trình tiêu biểu của trào lưu “kiến trúc Hiện đại” diễn ra tại miền Nam Việt Nam trong giai đoạn 1960–1990, với đặc trưng khối nhà vuông vắn, hệ hoa gió bằng đá mài và bề mặt đá rửa xám, kết hợp không gian cây xanh nhằm thích ứng với khí hậu nhiệt đới. Công trình được thiết kế bởi công ty Smith, Hinchman & Gryllis Architects (Detroit, Michigan, nay là The Smith Group), chuyên về quy hoạch cơ sở y tế. Dự án được Chính phủ Hoa Kỳ tài trợ một phần, vì vậy công ty SHG được chọn để quản lý thiết kế và xây dựng quy hoạch phù hợp với chương trình giảng dạy.
Theo các tài liệu lưu trữ, KTS Ngô Viết Thụ là đối tác phía Việt Nam trong việc thiết kế và hoàn thiện ngôi trường này. Dựa trên tài liệu quy hoạch của SHG, ông chịu trách nhiệm thiết kế tổng thể, áp dụng các kỹ thuật kiến trúc truyền thống và đưa vào công trình lớp brise-soleil (tấm chắn nắng), một đặc trưng nổi bật của kiến trúc miền Nam thời kỳ đó. Lớp chắn nắng này đồng thời tạo thành hệ tường đôi, giúp công trình thích ứng với khí hậu nhiệt đới. Ông cũng sử dụng các cấu kiện chắn nắng bê tông đúc sẵn, một giải pháp đã được áp dụng trong các dự án trước đây của vị kiến trúc sư. Kết quả là một công trình kết hợp hài hòa giữa yếu tố hiện đại và bản sắc Việt Nam đã hình thành, ngôn ngữ của công trình đã cho thấy các đặc điểm khá khác biệt với phong cách tối giản hiện đại phổ biến của Hoa Kỳ cùng thời.
Ngày nay, màu xám mang vẻ đẹp thô mộc của vật liệu và ngôn ngữ thời kỳ trước của công trình, cùng những hành lang dài, lớp lam gió thân thuộc và khuôn viên rợp bóng cây xanh lớn hẳn đã trở thành những đặc điểm nhận diện kiến trúc, in dấu trong ký ức của nhiều thế hệ sinh viên và giảng viên Y khoa. Ký ức về khuôn viên trường vẫn được lưu truyền, gắn liền với những giai thoại có nét tinh nghịch của thời sinh viên chẳng hạn như chuyện chỉ cần cầu nguyện ở “hồ bao tử” là sẽ qua được môn thi… Điều đó cho thấy, Kiến trúc Đại học Y Dược không còn dừng lại như một công trình tiêu biểu cho ngôn ngữ biểu đạt riêng của kiến trúc Việt Nam thế kỷ 20 đã qua, mà còn trở thành một điểm mốc ký ức được liên tục nhớ đến của sinh viên và thị dân Thành phố.
Nội dung về kiến trúc hiện đại sẽ được thảo luận trong chuỗi chương trình Chuỗi workshop tìm hiểu kiến trúc miền Nam - Buổi 9 - Kiến trúc hiện đại miền Nam Việt Nam. Mời bạn tìm hiểu về chương trình qua đường dẫn ở phần bình luận.
Tản Mạn Kiến Trúc - 散漫建築 - Architecture Excursions
: https://www.facebook.com/tanmankientruc